برف، سرما، سيل؛ آيا مردم را پناهي است؟
محمد اسحاق فياض محمد اسحاق فياض

آمدن زمستان و فصل سرما در افغانستان براي اين مردم چنان دشوارو طاقت فرساست كه برخي آن را مساوي با آمدن فصل مرگ غريبان دانسته اند. هنگامي كه كوچك بودم با ديگر بچه ها روزهاي آخر فصل زمستان با هم مي خوانديم و شادي مي كرديم كه:

بخوان بخوان بلبلك، برف زمستان گذشت

صندلي برداشته شد، مرگ غريبان گذشت

  گويند درگذشته هاي نه چندان دورخانواده ها مراسم خاصي براي برداشتن صندلي برگزار مي كردند و با سروروشادي اين بيت را مي خواندند و جشن مي گرفتند. هنوزهم كودكان اين بيت را در پايان زمستان زمزمه مي كنند و هنوز هم مردم اين سرزمين فصل سرما را سخت ترين روز هاي زندگي شان مي دانند.

افغانستان يك كشوركوهستاني است كه زمستان هاي  سرد و سوزناك دارد، براين اساس كوهستاني بودن اين سرزمين وفقرعمومي سبب شده است كه سرماي زمستان ماههاي بحراني در زندگي آنان باشد.

 دردنياي مدرن امروز امكانات زندگي را همراه با رفاه و آسايش در سرد ترين نقطه دنيا فراهم كرده است، سرزمين هاي نزديك به قطب جنوب وقطب شمال سرد سيرترين سرزمين هايي است كه به بيست تا پنجاه درجه سانتي گراد زير صفرمي رسد، اما تكنولوژي مدرن امروز چنان آسايش و رفاه را براي مردم اين سرزمين فراهم كرده كه سرماي چندين درجه زير صفر را هرگز احساس نمي كنند. اما سرماي زمستان افغانستان كه هرگز با سرماي مناطق ياد شده  قابل مقايسه نيست، سخت ترين شرايط زندگي را براين مردم تحميل كرده است.

باتوجه به خشك سالي بهار و تابستان در اين سال مردم افغانستان در اين فصل زمستان با مشكلات و  دشواري هاي بيشتري نسبت به سال هاي گذشته  مواجه خواهد بود، زيرا خشك سالي سبب شده كه ميزان فقر عمومي بالا تراز سالهاي قبل باشد واين مردم براي تامين سوخت و امكانات گرما زايي براي سپري كردن روز هاي سردزمستان دچار مشكلات فراوان باشند.

    در كنار اين مشكل، قرار گزارشهاي رسيده از مناطق مختلف بسياري ازساكنان ولايات كشور دچار كمبود شديد موادغذايي و سوختي هستند، وضعيت چنان است كه مسئول برنامه هاي غذايي سازمان ملل متحد  در اين مورد هشدار داده و اعلام كرده است كه خشك سالي  سبب شده است كه دههاميليون دالر خسارت به كشاورزان و روستاييان وارد شود، اگر كمك جدي در اين مورد صورت نگيرد حد اقل سه ميليون انسان در افغانستان  در معرض قحطي قرار مي گيرند. طبق آمار اين سازمان  براي برآورده شدن نياز هاي مردم در ولايات افغانستان  حد اقل 25 هزار تن گندم نياز است تا نيازهاي غذايي روزمره آنان را برآورده سازد و اين مقدار گندم بايد قبل از فرارسيدن فصل سرما بين خانواده هاي روستايي   توزيع گردد. اما نبود امكانات و صعب العبور بودن راههاي روستايي از يك سو و ناتواني بخش برنامه هاي غذايي سازمان ملل در تامين و انتقال اين مقدار گندم ، از سوي ديگر سبب شده است كه فقط 12 هزار تن از مقدار گندم مورد نياز، تامين گردد و بقيه نياز مندي ها در اين مورد تا كنون برطرف نشده است.

برآوردها نشان مي دهد كه براي رفع مشكلات خشك سالي حد اقل 70 ميليون دالر نياز است تا در سايه آن امكان به جريان افتادن كشاورزي به صورت عادي  بوجود بيايد و نياز مندي هاي غذايي مردم را نسبت به گندم مرتفع سازد.اما ساز مان ملل در تامين اين مقدار پول نا توان است و كشورهاي كمك كننده از پرداخت اين مبلغ سرباززده اند. گفته مي شود تاكنون 48 ميليون دالر در اين مورد كمك شده است كه فقط 44% نياز مندي هاي مردم راتامين كرده است.

 بدنبال گسترش فقرعمومي در روستاها و شهرها، برخي از روستا نشينان حتي گندمي را كه براي بذر سال آينده شان ذخيره كرده بودند، در آغاز فصل سرما آن را  آرد كرده و به مصرف رسانده اند و اگر كمكي به آنان صورت نگيرد آنها به دليل نداشتن بذرگندم، زمين هاي كشاورزي شان را نمي توانند زير كشت ببرند.

   يكي ازمسئولين برنامه هاي غذايي سازمان ملل آقاي ريكي ملك لالي هشدار داده است كه آگر توجه جدي در اين زمينه صورت نگيرد، حد اقل سه ميليون نفر در افغانستان در زمستان  امسال در معرض قحطي قرار خواهند گرفت. اكنون با توجه به سرماي زودرس و و بارش برف و سيلاب در ازبعضي ولايات كوهستاني تعدادي از راهها در اين ولايات هم اكنون مسدود گرديده و امكان كمك رساني زميني براي آن ممكن نيست.

زمستان زود رس وبارندگي هاي شديد در اين روزها مشكلات و دشواري هاي تازه اي را براي مردم ببار آورده است، سيلاب هاي ويرانگر در ولايات بادغيس، بغلان، بدخشان، دايكندي، غورو...خسارات جاني و مالي بسيار زيادي وارد كرده است، صدها هكتار زمين كشاورزي و صدها باب خانه هاي مردم را بكلي تخريب نموده و يا آسيب رسانده است. در چنين هواي سرد خانواده هاي كه خانه هاي شان را سيل ويران كرده است چه روزهاي سختي را خواهند داشت. هرچند كه دولت افغانستان، هلال احمر افغاني و ديگر موسسات كمك كننده خارجي به كمك سيل زدگان شتافته اند، اما با توجه به گستردگي ويراني ها و خسارت ها، اين مقدار از كمك ها نيازمندي مردم را برطرف نمي تواند.

تغيرات جوي طي چند سال نشان داده است كه به دنبال خشك سالي بارندگي هاي شديد و ويرانگر را در پي دارد آنچه از قراين آشكار مي شود ممكن است شاهد بارندگي هاي ويرانگر زيادي در اين زمستان باشيم ، بنا براين دولت و هلال احمر افغاني بايد بيش ازاين آمادگي هاي لازم را براي امداد رساني به مردم داشته باشند.

 به هرحال فصل زمستان دوران سختي براي عموم مردم در افغانستان است و كمبود سوخت يكي از مشكلات اصلي اين مردم به شمار مي رود و متاسفانه مواد سوختي ازقبيل چوب، تيل وگازهرسال گران وگران تر مي شود ودولت نيز توان كنترول افزايش قيمت ها راندارد و بسياري از مردم مجبور مي شوند كه در سرماي زمستان بسوزند و بسازند. بي جهت نيست كه گذراندن فصل سرما و برداشتن صندلي به جشن و سرورسنتي مردم تبديل شده است و پايان زمستان نويد بخش زندگي گرم است.

 اكنون با توجه به اين وضعيت، دولت افغانستان بايد در قدم اول روي قيمت هاي مواد سوختي از قبيل چوب، تيل و گاز كنترول شديد اعمال نمايد و از بالا رفتن بي رويه قيمت ها جلوگيري نمايند و اجازه ندهد كه قيمت هاي سوخت به قدر سرسام آوري بالا برود و مردم توان خريد آن را نداشته باشند، تا بارديگر چون سال هاي گذشته شاهد مرگ هموطنان خود بر اثر سرما در شهركابل و ديگر شهرها و روستاها نباشيم. درقدم دوم آمادگي هاي لازم را بيش از پيش براي حوادث طبيعي داشته باشند و به زود ترين فرصت به كمك هوطنان عزيز بشتابند.     

        

   

 

 

 


January 14th, 2007


  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
 
مسايل اجتماعي